Isparta hakkında bilinmesi gereken ilginç ve tarihi olaylar, ikinci kısım

1 – 1970 yılına kadar Gölcük gazinosu seviyesinde olan Gölcük krater gölü, Isparta’nın içme sulama suyu deposu olarak kullanılmaya başlayınca, bugünkü havuz seviyesine inmiş, Eğirdir Gölünden içme suyu alınmaya başlanınca, kendi halinde kar ve yağmur sulan ile dolmaya bırakılmıştır.

2 – 1417 senesinde yapılan KUTLU BEY (ULU) Camii, 1901 yılında istinat noktalarındaki çatlaklar ve yarıklar sebebi ile yeniden inşa edilmiş, 1914 depremi ile yıkılan bu camii 1922 yılında halkın gayret ve yardımı ile yeniden inşa edilmiştir.6 Mart 1930 yılında İsparta’yı ziyaret eden Atatürk, camiinin üst kat pencerelerinden bakan kadınları görünce, orasının ne olduğunu sormuş, camii cevabını alınca kapının üzerindeki- pencerelerinin kapatılmasını ve hemen bir minare yapılmasını emretmiştir. Bugün kapı üzerindeki pencereleri kabartma köfke ile kapatılan, minareli camii, bugünkü restore edilen (2005) camidir.(4. Camiidir.)

3 – Bugün Çarşamba Pazarı olarak kullanılan yer, eskiden Darbaz Bahçesi olarak anılan bahçelikti. Burada panayırlar kurulurdu.

4 – Geçmiş yıllarda; Haziran ayı başında kirazların olgunlaşması ile başlayan ve Pazar günleri 3’er hafta olmak üzere, sırayla, Kiraz Bahçeleri (Dere Mahallesi “Kiraz Bahçeleri” (Dere Mahallesi Yenice Mahallesi Arası), Sidre (Öküzbattı), Ayazmana ve son olarak üzümlerin olgunlaşması ile Girey Bağlan (Gülistan Mahallesi, Asri Mezarlık çevresi) (bağ bozumu) olarak devam eden şenliklerin yapıldığı, piknik ve eğlencelerin yanı sıra burada oturan kızların takip edilerek, görücü usulü ile istenildiği, eskilerin hatıralarında olduğu, bugün bunların unutulduğu, sizde hatırlıyor musunuz?

5- İlk Gülyağı Fabrikası, bugünkü Belediye Binası’nın bulunduğu yerde idi. Daha sonraları demiryolunun altındaki Davraz mahallesine taşınmıştır.

6 – 1875 ve 1901 ile 1960 yıllarında Gökçay’ın aşırı yağmurlarla taşması neticesinde Yenice Mahallesi başta olmak üzere Isparta’yı sel basmıştır.

7 – Eskiden,askere gidecek olan gençler şimdiki Ordu Evi bahçesinin bulunduğu Atatürk’ün konuştuğu askeri mahfel binasında toplanır, tayin ve belgeleri verilerek, tren istasyonuna getirilirdi. Aile ve akrabaların uğurlamaya gelmesi ile istasyon bayram yerine döner,tren gara yanaşmadan,yer kapmak için vagon kapılarına atlanılırdı. Yer kapanlar,pencere bulabilmek için uğraşır,bağırış-çağınş içinde gençler askere uğurlanırdı. Lokomotif su doldurmak için manevra aparken topar bazıları son defa görüp öpmek,para ve yolluk vermek için trene binmeye çalışır,kimileri de pencerelerden içeri girerdi.Israrlı düdükler neticesinde mendiller sallanarak,dualar okunarak,ağlayarak askerler uğurlanırdı.(Bugünkü askeri, “Tümen Karargah Binası”)

8 – Otel ısparta ilk yapıldığı sırada, lobinin bulunduğu alt katı dükkânlardan oluşup, önden girilip, arka kapıdan çıkılırdı. En alttaki diskotek salonu ise, düğün ve toplantı salonu olarak kullanılırdı.

9 – 1974 yılında “Murat 124” arabalarının çıkması ile “nereye gidersen 5 lira” kampanyası başlamış, bunun üzerine pazarlıkta giden faytonlar kısa bir süre sonra ortadan kaybolmuşlardır.

10 – Geçmişten günümüze kadar Isparta şu isimlerle anılmıştır: Baris,Eis Barida, Sporada, Sabarta, Is-Barita, Sparte, Hamidabad, Isparta.

11 – Isparta, Cumhuriyet öncesi Konya vilayetine bağlı “Hamidabad” adında bir livalık iken 1923 yılında müstakil bir il olmuş ve 1926 yılında “Isparta” adını almıştır.

12 – Isparta’nın Vilayet oluşunun kısa öyküsü şöyledir:

Senirkent Nahiye Müdürü Hafız Ali Bey (Türkmenoğlu),Ankara’dan gelen heyeti Keçiborlu tepelerine çıkarak, vilayet yapılacak araziyi gösteriri ve 1914 depreminde yıkılan Isparta ve Burdur’un birleştirilerek tek bir vilayet yapılmasını ister.

Etrafında bulunanlar buna şiddetle karşı çıkıp, nüfus kalabalığı ve vilayet olmayı istemediklerini belirtince Hafız Ali Bey her iki yerin ayrı ayrı vilayet olmasını belirtmek zorunda kalır ve heyeti bu fikirle Ankara’ya uğurlar.( 1923 yılında da il olurlar.)

13 – 6 Mart 1930 tarihinde ısparta’yı ziyaret eden Atatürk’e bir gece önce dinlediği Eğirdir’de, kendisine iki adadan biri olan küçüğü “Can Adası” hediye edilmiştir. (Bugün bu adalar bir yolla birleştirilmiştir.)

14 – Bugün Hükümet Meydanı’nda bulunan “Atatürk Parkı”, “Büyük Isparta Parkı” adı ile 1926 yılında yapımına başlanmış ve 6 Mart 1930 tarihinde İsparta’yı ziyaret eden Atatürk, bu parkı çok beğenmiştir.

15 – Isparta Lisesi temel atma töreni, dönemin Başbakanı Adnan Menderes tarafından 1956 yılında yapılmıştır.