Otomobil sürücüleri kış aylarının gelmesiyle birlikte tedirgin olurlar. Nedeni hemen herkesin bildiği gibi zorlaşan hava şartları. Özellikle kar yağışı ve buzlanma sürücüler için ciddi tehlike oluşturur. Bilinçli sürücüler sıkıntıya düşmeden önlemini alır. Bazıları kış lastiği, bazıları ise kar zinciri kullanmayı tercih eder. Peki, ama hangisini kullanmak daha mantıklı; kış lastiği mi yoksa zincir mi?
Kış lastiği ile zinciri karşılaştırmak, belki kategorik anlamda kulağa mantıklı gelmeyebilir. Ancak ülkemizde, karlı havalarda yol güvenliğini sağlamak için en çok tercih edilen alternatiflerin başında kış lastiği ve kar zinciri geliyor. Biz de karşılaştırmamızı bu ölçüde yapacağız.
Evet, diğer rehberlerimizde de olduğu gibi karşılaştırmamızın iki ana unsuru olan kış lastiği ve kar zincirini ayrı ayrı inceleyerek başlayalım:
Öncelikle şunu belirtmeden geçmeyelim, karlı havalarda otomobilin bagajında kar zinciri bulundurmak zorunlu. Yani aracınızda kış lastiği takılı olsa da zincir bulundurmanız gerekiyor. Çünkü bazen yollarda kış lastiğinin yeterli olmadığı boyutta kar ve buz olabiliyor. Bu koşullarda kış lastiğiniz dahi olsa zincir takmanız gerekiyor. Örneğin kayak merkezine doğru tırmanılan yollar (Uludağ, Kartepe, Kartalkaya vs.) Yalnızca kış lastiğine güvenirseniz, trafik polisi kontrolünde ceza yiyebilirsiniz.
Evet; bu uyarıyı yaptıktan sonra kar zinciriyle başlayalım. Bildiğimiz üzere bu zincirler, araçların karlı ve buzlu yollarda yoluna sorunsuz devam edebilmeleri için tasarlanmış, 50-100 TL fiyat aralığında (marka, ebat ve kalitesine göre değişiklik gösterir) olan bir güvenlik aparatıdır. Lastiğin yola temas eden kısımlarını kavrar ve kar üzerinde rahatça yol almasını sağlar.
Hemen herkesin bildiği gibi kar zincirini takmak ve sökmek oldukça zahmetlidir. Bu işin uzmanları tarafından 5 dakikada yapılan işlem, bilmeyenlerin çok daha fazla zamanını alır. Belki normal hava sıcaklığında kar zincirini takmak çok daha kolay olurdu. Ancak düşünün, yolda aracınızla ilerliyorsunuz ve birden kar bastırdı. Hava -10 derece ve zincir takmanız gerekiyor. Zincir takmakta usta değilseniz, uzun bir süre uğraşırsınız. Bu arada soğuktan dolayı artık hareket kabiliyetiniz yavaşlar. Başarılı olabilirseniz ne mutlu, ancak her türlü zaman kaybı ve zahmetli bir işlem olduğu aşikar. Ancak tüm bu zorluklara rağmen kar zincirinin birçok kazayı önlediğini, hatta bazı durumlarda hayat kurtardığını da söylemeden geçmeyelim.
Aracınızı zincir takılı bir şekilde kullanırken 50 km/s hızı geçmemeniz gerekiyor.
Biraz da kış lastiğinden söz edelim. Son yıllarda bu lastiklerin yaygınlaşmasıyla (elbette her sene 1 Aralık’ta getirilen zorunluluğun etkisi büyük) zincirin pabucu dama atıldı diyebiliriz. Kullanım kolaylığı açısından zincirle kıyaslanamayacak kadar rahat. Dilediğiniz zamanda, tabi en doğrusu kış mevsiminin başında herhangi bir lastikçiye gidiyorsunuz ve takribi 1 saat içerisinde, yazlık lastiklerinizi kışlık lastiklerle değiştiriyorsunuz. Sonrasında kış ayları bitene kadar başka hiçbir şey yapmanıza gerek kalmıyor.
Kar lastiği değil kış lastiği!
Bir de kış lastiğiyle alakalı yaygın ama yanlış bilinen bazı konular var. Örneğin başlıkta da belirttiğimiz gibi, doğrusu kar lastiği değil kış lastiği. Yani bu lastikler, yumuşak yapısı sayesinde, sadece karlı havalarda değil, kış mevsiminin bütün koşullarında sürücülere yardımcı oluyor. Uzmanlar, kar yağsın yağmasın, 7 derecenin altındaki hava sıcaklığında kış lastiğinin her zaman daha avantajlı olduğunu ifade ediyor.
Kış lastiğinin de avantajları olduğu kadar dezavantajları var tabi. Örneğin satış fiyatı kar zinciriyle mukayese edilemeyecek kadar yüksek. Bir takım zincirin 50-100 TL arasında satıldığını söylemiştik. 4 adet kış lastiği taktırma maliyetinin ise 600 lira ile 3,000 lira arasında değiştiğini söyleyebiliriz. Fiyatlar lastik ebatı, kalitesi ve markasına göre değişiklik gösteriyor. İkinci el alınması durumunda fiyatlar tabii ki daha düşük olacaktır. Ancak lastiklerin temiz durumda olması ve az kilometre yapmış olması önemli. Bir diğer husus yakıt ekonomisi; çünkü kış lastikleri, yaz lastiklerine oranla daha fazla yakıt tüketiyor.
2 kışlık 2 yazlık olmaz!
Şimdi de bazı sürücülerin yaptığı yanlışa değinelim. Bu sürücüler, 4 adet kış lastiği almak yerine 2 adet kış lastiği alıp, öndeki lastikleri kışlıklarla değiştiriyor, arka tarafta ise yine yazlık lastik kullanmaya devam ediyor. Bu, birçok uzman tarafından da sıklıkla ifade edilen son derece yanlış bir uygulama. Yalnızca 2 adet kış lastiği takmak aracı potansiyel olarak tehlikeli bir hale getirir. Sürüş özellikleri düşer ve araç dengesizleşir. Şöyle düşünün; öndeki iki kışlık lastik yola gayet iyi bir şekilde tutunuyor, ancak arkadaki iki yazlık lastik yola tutunamıyor ve sürekli patinaj çekiyor. Yani ön taraf dengeli, arka taraf dengesiz olunca haliyle araç potansiyel tehlike haline geliyor. Bir örnek ile farkı daha iyi anlayalım:
4 mevsim lastiklerle kışlık lastikleri bir tutmayın!
Hem yaz hem kış şartlarında kullanışlı olduğu iddia edilen lastik türleri var bir de. Bu lastikler tabii ki yazlık lastiklere göre ıslak zeminde daha iyi sonuç veriyor, ancak kesinlikle bir kış lastiğinin yerini tutamaz. Çünkü bir lastiğin hem yazın sıcak asfaltta, hem kışın karlı yolda, sorunsuz performans sağlaması neredeyse imkansız (şu an için böyle bir teknoloji üretilmedi). Yine bir video ile 4 mevsim lastiklerle kışlık lastikler arasındaki farkı daha iyi anlayalım:
Kar paleti iyi bir alternatif mi?
Zincir ve kış lastiğinden bağımsız bir alternatif daha var; kar paleti. Bu aparatın uygulaması kar zincirlerine göre çok daha kolay. Örneğin zincirde olduğu gibi birbirine dolanma riski yok. Paleti lastiğin üzerine seriyorsunuz, aracı biraz hareket ettirdikten sonra iyice gerip bağlıyorsunuz. Yani uygulaması kolay, fakat kullanışlı mı? İşte bu tam bir soru işareti. Çünkü üst düzey kaliteye sahip kar paletleri hem işini iyi yapıyor hem de uzun süreli kullanılabiliyor. Ancak bu paletlerin fiyatı yaklaşık 1000 TL, yani 4 adet orta kalite kış lastiğiyle neredeyse aynı fiyatta. 150-200 TL arasında satılan kar paletleri de var tabii ki, ancak tahmin ettiğiniz üzere bu paletler düşük kaliteye sahip ve daha ilk kullanımda dişleri kırılabiliyor. Üst düzey kaliteye sahip paletlerin fiyatlarının düşmesi halinde kış lastiğine iyi bir alternatif olacağını söyleyebiliriz.
Sonsöz
Bildiğimiz üzere kar ve buz üzerinde araçlar kontrolümüzden çıkar. Eğer önlemini almazsak adeta bir akıntıda sürüklenir gibi sürüklenir gideriz. Trafik kazaları da kaçınılmaz olur. Bu nedenle kış lastiği ve zincir kış ayları için son derece önemli unsurlar. Bu bir lüks değil, her şeyden ötesi can güvenliğimiz için son derece önem teşkil ediyor.
Bu yüzden herkese imkanı doğrultusunda kış lastiği taktırmasını öneriyoruz. Eğer kış lastiği için bütçeniz yetmiyorsa yanınızda kar zinciri bulundurmayı ihmal etmeyin.
Yeni Şafak